Dünya Sıfır Atık Günü: Türkiye’de Atık Yönetimi Ne Durumda?

Her yıl 30 Mart’ta kutlanan Dünya Sıfır Atık Günü, çevre bilincini artırmayı ve sürdürülebilir atık yönetimini teşvik etmeyi amaçlıyor. Ancak, Türkiye’de ve dünyada atık yönetimi konusunda hala ciddi sorunlar yaşanıyor.

Atık İthalatı ve Geri Dönüşüm Krizi

Greenpeace verilerine göre, 2023 yılında Avrupa Birliği ülkeleri ve İngiltere’den Türkiye’ye 456.507 ton plastik atık gönderildi. Bu rakam, günlük 125 çöp kamyonuna denk geliyor. En fazla atık gönderen ülkeler ise şöyle:

İngiltere: 140.907 ton

Almanya: 87.109 ton

Belçika: 74.141 ton

İtalya: 41.580 ton

Hollanda: 27.564 ton

Türkiye’nin Avrupa’nın plastik atık çöplüğü haline geldiği eleştirileri giderek artarken, geri dönüşüm tesislerinde yetersiz hammadde bahanesiyle atık ithalatının devam ettiği belirtiliyor.

Sıfır Atık Projesi Başladığı Noktanın Gerisinde

2017 yılında Türkiye’de başlatılan Sıfır Atık Projesi, başlangıçta önemli bir çevre hareketi olarak görülse de, geçen 8 yılın ardından beklenen seviyeye ulaşamadı. Geri dönüşüm sürecindeki kontrolsüzlük ve denetimsizlik, atıkların düzenli bir şekilde ayrıştırılmasını zorlaştırıyor.

Özellikle belediyelere verilen yetkilerin kısıtlanması, atık toplama çalışmalarını ticari bir faaliyet haline getirdi. Disiplinsiz ve kontrolsüz atık yönetimi, yeni bir çevre kirliliği yaratırken, belediyeler ve çevre örgütleri daha sürdürülebilir bir sistem için yeni düzenlemeler talep ediyor.

Belediyelere Yetki Verilmeli, Yeni Yasal Düzenlemeler Şart

Atık yönetiminde başarılı olunması için:

 Belediyelere daha fazla yetki verilmesi
 Atıkların kaynağında ayrıştırılması ve lisanslı işletmeler aracılığıyla işlenmesi
 Kağıt, plastik, cam, metal gibi geri dönüştürülebilir atıklar için özel toplama sistemleri kurulması
 Belediyelere geri dönüşüm tesisleri için mali ve teknik destek sağlanması

Mevcut geri dönüşüm uygulamalarının yalnızca atıkların %25’ini bertaraf edebildiği belirtilirken, uzmanlar belediyeler ve çevre derneklerinin ortak hareket etmesi gerektiğine dikkat çekiyor.

"Ambalaj Atıkları Çöp Değildir"

Eskişehir Çevre Koruma ve Geliştirme Derneği Yönetim Kurulu adına açıklama yapan Ali Haydar Çelik, sürdürülebilir bir gelecek için tüm yurttaşları çevreye, doğaya ve yaşama duyarlı olmaya davet etti.