Benim dedem. Yani annemin babası, köy enstitüsü mezunu bir öğretmendi.
Ben o yıllarda küçük bir çocuktum.
Bir gün durduk yerde bana "Her gün bir Cumhuriyet gazetesi oku. Ama gazetenin içinde ne var ne yoksa hepsini oku!. Bu işe dört yıl devam et. Bir üniversite mevzunu kadar bilgi sahibi olursun." deyiverdi.
O tarihlerde Cumhuriyet gazetesi en pahalı gazete. Yani benim gibi bir gariban ilkokul çocuğunun kolay kolay ulaşabileceği bir neşriyat değil.
Ama şanlıyım. Çünkü sevgili eniştem hem tekel bayii, hem bakkal hem de gazete bayii...
Beni de çok severdi rahmetli. Gazeteleri karıştırmamdan hiç rahatsız olmazdı. Ve ben de o gazeteleri öyle bir okurdum ki!. Bir cerrah titizliği ile. Sayfasına, kıvrımına helal getirmezdim.
Her köşesini okur bitirirdim. Ve sanki hiç insan eli değmemiş gibi katlar ait olduğu rafa yerleştirirdim.
Buraya kadar her şey tamam.
Ama bu gazetenin her pazar günü yayınladığı bir eki vardı. O ekinde de bir bulmacası.
İşte benim o yıllarda bütün tutkum o bulmacaydı. Bütün hafta bedava okuma fırsatım olduğu halde harçlıklarımdan biriktirdiğim bir miktar parayı o gazetenin pazar bülteni için harcar ve onu alırdım.
Çünkü o bulmacayı çözmeye çalışırdım.
Dedim ya hafta içi her satırını okurdum ve öyle bir geri katlardım ki hiç kimse bu gazete daha önce okunmuş diyemezdi.
Ama iş bulmacaya gelince elbette geride bir kurşunkalem, bir tükenmez kalem mürekkep izi kalır.
O yıllarda Cumhuriyet gazetesi pazar bulmacası bir efsaneydi.
Bulmacayı doğru bir şekilde çözersen sana bir kitap hediye ediyorlardı.
Kitap elbette çok önemli ama ortada bir rekabet var. Önemli olan o rekabet ortamında bilgini ispat etmen.
Öyle bulmaca deyip geçmeyin.
Bizim evimizde kütüphane ağzına kadar ansiklopediler ile dolu. Meydan Larousse, AnaBritannica, Hayat, Türk İslam, Sağlık, Cumhuriyet..
O bulmacada sorulan bir soruyu hemen gidip evinin kütüphanesindeki bir ansiklopediye bakarak çözmen işten bile değil.
Ama dedim ya bu bir rekabet. Öyle kopya çekmek ile olmaz!..
Bileğinin hakkı ile kazanacaksın bu yarışı.
Biliyor musunuz ben sadece bir kez, sadece bir kez çözebildim o bulmacayı.
Ama "Bak ben çözdüm!. Verin benim kitabımı.." bile diyemedim.
Bu çocukluğumun bir macerasıydı.
Yaş artık altmışa dayandı.
Şimdi sosyal medyada jeoloji, ekonomi, insanlık tarihi, antropoloji, sosyoloji ile ilgili yorumlarım oluyor. Pazar bulmacasını bir kez sağa sola bakmadan, kopya çekmeden çözdüm ya. Cesaretim o sebepten.
Ve haklı olarak beni tanımayan arkadaşlarım "Sen ne anlarsın o işlerden. Sen işine bak mealinde eleştirilerde bulunuyor."
Kendi çaplarında haklılar.
Ama benim çap biraz daha dört boyutta.
Bulmaca, günümüz gerçekten bir bulmaca.
Çözebiliriz ama büyük ihtimal ile çözemeyiz.
Gerçek hayatta bu bulmacayı çözene bir kitap da hediye etmiyorlar üstelik.
