Namık Kemal'in, 93 Harbi'nden sonra Rumeli topraklarının işgal edilmesi üzerine arkadaşı Deli Hikmet ile birlikte yazdığı bir mersiyedir. Namık Kemal ayrı ama, Deli Hikmet'i lütfen bir kenara not edin. Gençler bu iki adamı avuçlarının içi gibi bilsinler. Vatan Mersiyesi nedir biliyor musunuz? Ben bir kopyasını haman alt tarafa ekleyeyim. 93 felâketi üzerine edîb-i a’zam Namık Kemal’in şâir-i mağfûr Deli Hikmet’le beraber söylediği mersiyedirÂh yaktık şu mübârek vatanın her yerini Saçtık eflâke kadar dûdunu, âteşlerini Kapadı gözde olanlar çıkacak gözlerini Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Kendimizden neden olduk bu kadar me’yûs Gidelim dâdına Allah için ehl-i nâmûs Sönüyor şem’-i emel işte kırıldı fânûs Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Vardı tâ Ka’be’ye Zemzem gibi hûn-âb akıyor Yerdeki hûn-ı şehîdânı bu hasret yakıyor Yine erbâb-ı hevâ seyrine çıkmış bakıyor Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Serilip hâk-i hakarette vatan can veriyor Yetişin son nefesimdir gelin imdâda diyor Sevgili vâlidemiz âkıbet elden gidiyor Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Bu vatandır dağıtan âleme ilm ü edebi Bundadır Beyt-i Harem, Mescid-i Aksâ-yı Nebî Ne belâ çektik ise hep bu vatandır sebebi Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini Vatanı çiğnedi geçti vatanın ağyârı Merhamet kaldı sana İki Cihân Hünkârı Gidiyor sevgili Kur’ân’ını hıfz et bâri Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Düşünün rûz-i zuhûrundaki şânlı demini Doldururken şühedâsı bu fenâ âlemini Tutacak bir çocuğu kalmadı mı mâtemi Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Beslemişken bu kadar âdemi ihsânı ile Gitti bî-çâre vatan ağlayarak şânı ile Yaz bu mersiyyeyi tâşa şühedâ kanı ile Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Silmedik bunca yetîmin gözünün yaşlarını Taşa topraklara sürdük o güzel başlarını Vatanın bağrına vurduk vatanın taşlarını Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Bir zaman âlem-i ikbâlde sultân olduk Câmi’-i âlem idik şimdi perîşân olduk Âh bir kan içenin keyfine kurbân olduk Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Vatanın nekbetine, derdine can mı dayanır Düşmanın görse gözü yâre gibi kan boşanır Bu kadar zulmden insan değil İblîs utanır Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Gidiyor âhirete âh ederek şanlı vatan Yalınız kaldı tesellî bize bir pâre kefen Hıfzı uğrunda denizler gibi kan dökmüş iken Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Iyd kurbânı mıdır kesdiğimiz kurbanlar Ka’be’yi yıkmak için mi dökülür hep kanlar Müslümânım diyene rahm ediyor şeytânlar Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Hûn-i ma’sûm-i şühedâyı görün çıktı dize Bakın Allah için insâf ile târîhimize Bu hakaret, bu ezâ lâyık olur muydu bize Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Yalınız bir küçücek kızlar imiş evlâdı Onların kanı idi girye-i istimdâdı Girmedi âh kulağına yine feryâdı Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Ey vatan genç idin eyvâh tükendin bittin Bizi hâinlere, nâ-merdlere muhtâc ettin Bunca öksüzlerini kimlere koydun gittin Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Bu felâket yakışır mı yüreği dağlılara Hançer-i zulm urulur mu bu eli bağlılara Tepelettin bizi yâ Rab Karadağlılara Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Eyledik kesbimize hep vatanı sermâye Biz bu hizmetle mi geldik bu fenâ dünyâye Yüzümüz kalmadı Allah’a da istid’âye Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
İşte can verdi vatan, dînine, hürriyyetine Buyurun kanlı musallâya Hudâ hurmetine Hakk’a karşı duralım er kişi niyyetine Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Kimdir iclâlini, tekbîrini âyîn edecek Kabirde dîninin a’dâsı mı telkin edecek Şu mübârek vatanı kalmadı tekfîn edecek Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Ne mürüvvet dile bizden, ne vefâ ümmîd it Ey vatan, yârelerin tiftiğini kendin dit Göğsünü bağrını aç mahkeme-i mahşere git Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini Vatan evlâdına Moskof gibi rahm etmediler Hastaya bakmadılar yareliye gitmediler Dittiler etlerini tiftiğini ditmediler Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Vâr iken meşverete milletin isti’dâdı Kime verdi bakınız devlet-i istibdâdı İşte tahkir ediyor makbere-i ecdâdı Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Bulunaydı seni bizler gibi üç dane seven Yüzüne bakmaya da kasd edemezdi düşmen Etini, beslediğin halk yedi, âh vaten Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Vatanın cevher-i nâmûsunu biz mi satalım Ne revâ böyle cehâlet döşeğinde yatalım Hâlik’a karşı duracak kimseye taş mı atalım Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Doymadık gözlerimiz kan ile olsun dolsun Babalar ağlaya dursun analar saç yolsun Yüzümüz yerde sürünsün başımız taş olsun Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Vatanın yâreledi sînesini düşman eli Girye-i mâtem imiş tâli’imiz tâ ezelî Kerbelâ’da dökülen hûn-ı şehîdân-ı Ali Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Vatan eyvâh hakir oldu perîşân oldu Düşman İstanbul’a girdi bu dahi şân oldu Memesinden dökülen süt yerine kan oldu Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Böyle ma’sûm ölenin kabri kılıçla açılır Kabrin üstündeki taştan bile kanlar saçılır Böyle kanlar saçılırken ne yürekle kaçılır Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Ey vatan, hasretini ıyd-i visâl eyle bize Bâri rü’yâda görün arz-ı cemâl eyle bize Sütünü, ni’metini gayrı helâl eyle bize Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderiniNamık Kemal ( 1840 - 1888 )- mâder: ana - dûd: duman, is - hûn: kan - ağyâr: yabancılar - nekbet: talihsizlik, felaket - îyd: bayram - istimdâdı: yardım istemek - kesb: kazanç - istid’â: istek bildiren kâğıt - tekfîn: kefenlemek - meşveret: konuşup anlaşma - visâl: kavuşmaSebîlürreşâd, Sayı: 224, S. 279-280 16 Muharrem 1331 (26 Aralık 1912) Bir kısmınız zaten okumaya tenezzül bile etmeyecek. Bir kısmınız okumadan yorulup yarıda kesecek. Biliyorum. Ama ben tamamını yayınlamak konusunda asla usanmayacağım. Ve Dikkat edin. O dönem Türkçesine hakim olmayan arkadaşlar için küçük bir "tercüme" ekini de paylaştım. Samimiyet ile yüz binlerce arkadaşımın bu mersiyeyi okuyacağına eminim. Ve mutlaka gözleri ıslanacaktır. Çünkü vatan evladı, çünkü vatan kızı, vatan erkeği olmak bu gerektir. Sağ olun. Var olun.
Her gün bir kısmını sizler ile paylaşacağım. Sıkılan takibi bırakıp çekip gidebilir. Sorun yok. Ama her gün bu mersiyenin bir kısmı ile sizlere "Günaydın" veya "İyi günler" dileyeceğim.
Elbette özellikle genç arkadaşlarımın tercümana ihtiyacı olacak ama sorun değil. Onlar zekidir, akıllıdır. Hemen bir çaresini bulurlar.
"Ey vatan, hasretini ıyd-i visâl eyle bize Bâri rü’yâda görün arz-ı cemâl eyle bize Sütünü, ni’metini gayrı helâl eyle bize Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini."
